Subdoelstelling 2.2.2

Velsen ondersteunt inwoners bij  participatie op het gebied van opgroeien, wonen, werken en leven.

Stichting Welzijn ontwikkelt door
De Stichting Welzijn Velsen (SWV) werkte in 2017 en 2018 aan een betere bedrijfsvoering. De financiën zijn weer op orde, waardoor de reguliere activiteiten zoals bijvoorbeeld het buurthuiswerk, het peuterspeelzaalwerk, het jongerenwerk, buurtbemiddeling en inzet in het sociaal wijkteam geborgd zijn. Deze activiteiten zijn fundamenteel voor het verbeteren van de sociale samenhang in de buurten.
In 2019 werkt de SWV verder aan een nieuwe werkwijze die aansluit op de veranderingen in de samenleving, zoals toegelicht onder het kopje: sociaal werk voor een sterke basis. Dit kan herijking van een aantal activiteiten met zich mee brengen.

Sociaal werk voor een sterkere basis
Steeds meer mensen wonen langer zelfstandig wonen. Daardoor ontstaat een grotere diversiteit aan kwetsbare doelgroepen in de buurten. Iedereen, ook kwetsbare inwoners, kan een bijdrage leveren aan de buurt. Het wordt steeds belangrijker dat de welzijnswerkers de buurtbewoners daarin stimuleren en ondersteunen. De huidige welzijnswerkers zijn en worden geschoold om dat goed te kunnen blijven doen.
Daarnaast is een sterkere samenwerking nodig tussen de welzijnswerkers en andere dienst- en zorgverleners om sociaal werk en activering beter te kunnen combineren.

Langer zelfstandig wonen: de kosten nemen toe
De afgelopen jaren gaf de gemeente meer uit aan woonvoorzieningen dan begroot (zoals trapliften en drempelaanpassing). Een aanpassing aan een woning is kostbaar en daardoor kan één voorziening grote invloed hebben op het budget. De vraag kan toenemen doordat inwoners worden gestimuleerd langer zelfstandig te blijven wonen. De uitgaven worden gemonitord.

Nieuwe toezichthouder voor kwaliteitseisen Wmo
Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het toezicht op en de naleving van de kwaliteitseisen die de Wmo stelt. Bijvoorbeeld of een voorziening veilig en geschikt is. Sinds 2018 is er een nieuwe toezichthouder. De komende periode zet Velsen in op de verdere ontwikkeling van het toezicht.

Abonnementstarief Wmo
Vanaf 1 januari 2019 geldt een vast bedrag als eigen bijdrage voor Wmo-voorzieningen. Dit bedrag is maximaal € 17,50 per vier weken. De wijziging heeft twee consequenties voor het Wmo-budget, namelijk lagere inkomsten vanuit de eigen bijdrage en meer vraag naar Wmo-maatwerkvoorzieningen.

Blijvend extra ondersteuning van mensen met grote afstand tot de arbeidsmarkt
De gemeente wil de groep bijstandsgerechtigden met een grote afstand tot de arbeidsmarkt beter bedienen. Daarom is in 2018 een deel van het re-integratie budget gebruikt voor nieuwe initiatieven. In de uitvoeringsagenda Participatiewet staat beschreven hoe de gemeente dit opgepakt en welke pilots daar onder vallen, zoals de pilot Groen, pilot Bewegen en Velsen aan de Slag. De gemeente zet deze pilots in 2019 voort. Eind 2019 wordt de uitvoering in zijn totaliteit geëvalueerd.

Onderzoek naar effectieve inzet budget sociale werkvoorziening
Vanwege de verwachte tekorten op de sociale werkvoorziening is de gemeente een onderzoek gestart voor een heroriëntatie van financiering van de sociale werkvoorziening. Het onderzoek levert een aantal scenario’s op voor een effectieve inzet van activiteiten voor de sociale werkvoorziening en de wijze van financiering van IJmond Werkt! voor deze taak in 2019-2020 en verder.

Uitbreiding inzet Streetcornerwork
Streetcornerwork heeft in 2017 en 2018 extra personeel ingezet op de plekken waar de overlast is toegenomen, waar zorgen zijn om sociale of individuele problemen bij jongeren of waar we willen voorkomen dat overlast ontstaat. Het resultaat van deze inzet is dat Streetcornerwork meer jongeren heeft kunnen helpen. De behoefte is de uitbreiding van 1 fte. door te zetten in 2019. Er is namelijk blijvend aandacht nodig van Streetcornerwork op plekken waar de overlast daalt. Niet alleen om te voorkomen dat er weer overlast ontstaat, maar ook omdat de jongeren nog steeds hulp nodig hebben voor hun persoonlijke problematiek.

Reguliere activiteiten

Beleidsplan maatschappelijke ondersteuning en uitvoeringsagenda: iedereen doet mee
Velsen heeft een ‘Beleidsplan maatschappelijke ondersteuning: naar een inclusieve samenleving’. De overkoepelde ambitie daarin - de inclusieve samenleving- is een samenleving waarin iedereen meedoet. In het beleidsplan staat wat de gemeente al doet en wat de doelen zijn op het gebied van de Wmo: van algemene voorzieningen zoals een buurthuis, maatwerkvoorzieningen zoals hulp bij het huishouden, vangnetvoorzieningen voor de meest kwetsbaren zoals maatschappelijke opvang, tot de toegang tot voorzieningen zoals sociaal wijkteams,  en de toegang bij organisaties als IJmond Werkt.
Het beleidsplan wordt jaarlijks uitgewerkt en geactualiseerd in een uitvoeringsagenda. Op die manier kan de gemeente flexibel inspelen op actuele sociale vraagstukken.
Bij elk thema worden concrete en meetbare beleidsdoelen benoemd, de acties, gewenste resultaten en een planning. De uitvoeringsagenda wordt gemaakt samen met inwoners, de Participatieraad en maatschappelijke partners.

Buurtvoorzieningen die passen bij de wijk
Een ander gevolg van zelfstandige oudere inwoners is dat buurtvoorzieningen en -accommodaties de komende jaren steeds belangrijker. Behoeftes en verschillen per buurt, daarom werkt de gemeente aan maatwerk per buurt. Sinds 2018 probeert de gemeente de bestaande maatschappelijke accommodaties (bijvoorbeeld buurthuizen)  efficiënter in te zetten, meer afgestemd op de behoefte in de wijk. Dit leidt tot het combineren van activiteiten en voorzieningen in enkele centrale, multifunctionele accommodaties. De gemeente gaat hierover in gesprek met inwoners.

Verbeteren ondersteuning door nieuwe contracten Jeugdwet en Wmo-begeleiding
In 2018 zijn nieuwe contracten ingegaan voor jeugdhulp en Wmo. Hierdoor kan integraal kwalitatieve ondersteuning worden geboden aan de inwoners/gezinnen die dit nodig hebben.
De verwachting is dat de kosten voor jeugdhulp vanaf 2018 hoger uitvallen omdat indexering in voorgaande jaren niet heeft plaatsgevonden.

Voor de Wmo is de verwachting dat de financiële consequenties van het wijzigen van de tarieven minder groot zijn. Wel zijn er in de contracten nieuwe Wmo-producten opgenomen die ervoor zorgen dat de zorg doorgaat als een jongere overgaat van Jeugdwet naar Wmo. Voor jongvolwassenen van 18 tot en met 23 jaar  bieden jeugdhulpaanbieders ondersteuning vanuit de Wmo. Ook is er gezinsbegeleiding ingekocht, die wordt ingezet als kinderen én ouders een beperking hebben en/of problemen ervaren en daarbij ondersteuning bij willen hebben. Op deze manier kan er integrale zorg geboden worden aan een gezin. De tarieven van deze producten liggen over het algemeen hoger dan voor de andere producten. Hierdoor kunnen de kosten vanaf 2018 hoger uitvallen. Velsen houdt de daadwerkelijke uitgaven voor jeugdhulp en Wmo bij.

Maatwerk vanuit de Wmo
De gemeente ondersteunt inwoners bij het zelfstandig leven en het meedoen aan de maatschappij. Dit zodat mensen zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen. Dit doen we op basis van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). In gesprek met de inwoner wordt gekeken naar de hulpvraag en de mogelijke oplossingen vanuit de eigen kracht, het sociale netwerk en/of mogelijke voorliggende voorzieningen. Daar waar nodig biedt de gemeente aanvullende ondersteuning in de vorm van een maatwerkvoorziening.

Voorbeelden hiervan zijn:

• begeleiding: ambulante begeleiding, dagbesteding, gezinsbegeleiding, kamertrainingscentrum en kortdurend verblijf;
• hulp bij het huishouden;
• collectief vervoer;
• rolstoelvoorzieningen;
• vervoersvoorzieningen;
• woonvoorzieningen zoals een traplift, drempelvoorziening en aanpassingen aan de woning.

Via het jaarlijks (verplichte) cliëntenonderzoek onderzoekt de gemeente hoe de inwoners de ondersteuning en kwaliteit van de dienstverlening ervaren. De resultaten worden gedeeld met de raad en gebruikt om de ondersteuning en dienstverlening te verbeteren.

Doelgroepenvervoer
Sinds 2017 verzorgt RegioRijder het doelgroepenvervoer. Onder het doelgroepenvervoer valt het Wmo collectief vervoer, het leerlingenvervoer en het jeugd GGZ-vervoer. Het vervoerssysteem biedt mogelijkheden tot verdere ontwikkeling, bijvoorbeeld het toevoegen van dagbestedingsvervoer en het versterken van de eigen mogelijkheden van inwoners (door het bieden van vrijblijvend OV-advies aan Wmo-reizigers).

Voor het Wmo-vervoer geldt dat de uitgaven zijn gedaald. Voor het leerlingen- en jeugd GGZ-vervoer zijn de uitgave toegenomen, er wordt een tekort verwacht. Het tekort wordt gedekt uit het reserve budget Sociaal Domein.

Om het vervoerssysteem effectiever en beter aan te sturen wordt voor het opdrachtgeverschap een Regionaal Contractmanagement Team (RCT) aangesteld. Dit team is ter vervanging van de informele netwerkorganisatie. De kosten voor het RCT worden geraamd op € 65.000 exclusief BTW. Het Wmo-budget biedt ruimte om dit te financieren.  

Hogere tarieven Hulp bij het huishouden vanaf 2019
De huishoudelijke medewerkers zijn in een nieuwe loonschaal gekomen. Daardoor stijgen de uitgaven voor hulp bij het huishouden. In de nieuwe loonschaal stijgen de lonen sneller dan vroeger; daardoor stijgen de tarieven de komende jaren verder.

Vernieuwing dagbesteding: beter en makkelijker
De gemeente onderzoekt samen met partners en inwoners welke mogelijkheden er zijn voor een nieuwe invulling van de dagbesteding. Het doel is de toegang tot dagbesteding laagdrempeliger te maken, de administratieve lasten te verlichten en het aanbod beter laten aan te laten sluiten op de vraag. In 2019 zijn de eerste onderzoeksresultaten bekend.

Een voorbeeld hiervan is Kansen & Zo dat dagactiviteiten voor (kwetsbare) inwoners biedt. Deze voorziening bestaat nu vijf jaar en was een eerste stap in de ontwikkeling van de nieuwe toegankelijk vorm van dagbesteding. Samen met partners werkt de gemeente in 2019 aan de doorontwikkeling van Kansen & Zo.

Subsidieverlening vernieuwd
De gemeente werkt aan een nieuw subsidiebeleid dat in 2020 in gaat. De subsidiegrondslag en de meer resultaatgerichte bekostigingswijze maken een verschuiving van zorg naar lichtere ondersteuning steeds beter mogelijk. Voor de organisaties met wie we een structurele subsidierelatie hebben, hebben deze wijzigingen ingrijpende gevolgen. In 2019 bereiden we de nieuwe situatie voor in samenspraak met organisaties.

Beschermd wonen en maatschappelijke opvang
In 2016 heeft de gemeenteraad van Velsen de regionale nota Opvang, wonen en herstel vastgesteld.  Het doel is dat mensen zo veel mogelijk en zo lang mogelijk zelfstandig (alleen of in groepsverband) kunnen wonen met passende ondersteuning. Om dit mogelijk te maken is er in het uitvoeringsprogramma aandacht  voor preventie, acceptatie en inclusie in de wijk, hersteltrajecten op maat en  voldoende passende woningen.  Op dit moment ontvangt Haarlem als centrum gemeente de financiële middelen, na 2022/23 komen deze middelen naar alle gemeenten zelf. Wel zal er op regionaal niveau samengewerkt blijven worden.

Aanpak Huiselijk Geweld
In 2019 gaat de aangescherpte Wet Meldcode Huiselijk geweld en kindermishandeling in werking.  Deze meldcode gaat professionals verplichten om ernstige vermoedens van geweld achter de voordeur te melden bij Veilig Thuis. De rol en taakstelling van Veilig Thuis wordt hiermee naar verwachting groter en vraagt een uitbereiding van hun capaciteit. Ook vraagt dit om voorlichting en deskundigheidsbevordering van professionals in het lokale veld, zoals CJG, Sociale wijkteams, onderwijs, gemeentelijk consulenten. Deze ontwikkeling gaat hand in hand met de start van het landelijk programma ‘Geweld hoort nergens thuis’, waaraan ook regionaal uitvoering zal worden gegeven. Voor onze regio geldt hierbinnen het speerpunt de multidisciplinaire aanpak binnen het MDCK/CSG door te ontwikkelen.

Zorg en veiligheid: is er noodzaak van verplichte zorg?
In 2019 werkt de gemeente aan de implementatie van de Wet verplichte GGZ, die ingaat per 2020. Onderdeel van deze wet is dat inwoners bij de gemeente een melding kunnen doen als hij/zij denkt dat de noodzaak van verplichte zorg onderzocht moet worden. Daarnaast wordt verder gewerkt aan een aantal bovenregionale taken op het gebied van personen met verward gedrag. Bijvoorbeeld aan het vervoer van mensen met verward gedrag, de realisatie van een zorgtafel als onderdeel van de meldkamer en de beschikbaarheid van 24 uurs-oggz.

Samenwerking om jeugdoverlast tegen te gaan
Gemeente, politie, Stichting Welzijn Velsen (jongerenwerk) en Streetcornerwork werken samen om jeugdoverlast tegen te gaan. De  partijen hebben een samenwerkingsconvenant opgesteld. Op basis daarvan delen ze informatie en spreken ze af welke acties ze uitvoeren om jeugdoverlast in Velsen tegen te gaan.  Onder regie van een netwerkcoördinator jeugd vindt regulier uitvoeringsoverleg plaats over de aanpak in Velserbroek en IJmuiden. Daarnaast vindt incidenteel overleg plaats over locaties waar overlast plotseling oplaait.

Streetcornerwerk is onderdeel van het preventieve aanbod voor jeugd. Streetcornerwork moet overlast door jongeren op straat terugdringen door contact met hen te leggen. Zij verzorgen de begeleiding van jongeren met problemen op een of meer leefgebieden, die niet  de weg naar hulpverlening kunnen, durven of willen vinden. Zij werken op een proactieve, outreachende en intensieve manier die het beste aansluit bij de doelgroep. Door deze manier van werken bouwt de veldwerker vertrouwen op, waardoor jongeren eerder de stap naar de hulp- en dienstverlening maken.

Net als Streetcornerwork is ook het jongerenwerk (Stichting Welzijn Velsen) onderdeel van het preventieve aanbod voor jeugd. De jongerenwerkers leggen contacten met jongeren tijdens hun vrije tijd: ze moeten vooral die jongeren signaleren die ondersteuning nodig hebben. Jongerenwerk heeft ook een rol in de aanpak van jeugdoverlast; ze sturen jongeren bij in hun gedrag op straat. Jongerenwerkers zijn zelf geen hulpverleners. Zij hebben een coachende rol, fungeren als mede-opvoeders in de omgeving waar jongeren hun vrije tijd besteden. Ze organiseren en begeleiden activiteiten, cursussen en trainingen. Daarnaast helpen ze jongeren die ondersteuning willen, de weg daar naar toe te vinden. Jongerenwerk heeft ook een rol in het signaleren en melden wanneer er grote zorgen zijn over de ontwikkeling of veiligheid van jongeren.

Jeugdbescherming en jeugdreclassering: regionale samenwerking

In de zes jeugdhulpregio’s (Alkmaar e.o., Gooi- en Vechtstreek, IJmond, Kop van Noord-Holland, West-Friesland en Zuid-Kennemerland, in totaal 32 gemeenten) wordt gewerkt aan de borging van jeugdbescherming en jeugdreclassering. Deze samenwerking is nodig om de hulp of taken die uitgevoerd word binnen de jeugdbescherming en –reclassering te kunnen blijven geven of uitvoeren. De taken worden uitgevoerd door Gecertificeerde Instellingen (GI’en). De gezamenlijke uitgangspunten hierin zijn een verschuiving van gedwongen hulp naar meer vrijwillig hulp, aansluiten op het lokale veld, delen van kennis tussen de gecertificeerde instellingen en het lokale veld, gezinsgericht werken en inzetten op een doorlopende lijn van hulp, ook na de 18^e verjaardag.

Intensivering integratie statushouders

Velsen vindt het belangrijk dat vluchtelingen met een verblijfsvergunning (statushouders) zo snel mogelijk meedoen in de samenleving. In 2019 gaat Velsen meer begeleiding geven bij het vinden van passend werk, bijvoorbeeld door goed te kijken wat mensen nodig hebben. Velsen werkt hierin samen met diverse partijen. Wie (nog) geen betaald werk kan doen, krijgt ondersteuning naar andere vormen van participatie zoals vrijwilligerswerk. Omdat werken en het leren van de Nederlandse taal hand in hand gaan, wordt de samenwerking met taalaanbieders geïntensiveerd.