Algemene uitkering
Bij de algemene uitkering uit het gemeentefonds zijn een aantal onzekerheden te benoemen die hieronder kort worden toegelicht.

Algemeen
De ontwikkelingen rond de algemene uitkering zijn moeilijk te voorspellen. Bij elke nieuw verschenen circulaire blijken inzichten gewijzigd. Dit houdt in dat de hoogte van de algemene uitkering van circulaire op circulaire sterk kan afwijken. Dit geeft veel onzekerheid in het meerjarenperspectief.

Verdeelmodellen Sociaal Domein
In 2015 zijn de objectieve verdeelmodellen voor de integratie-uitkering Sociaal domein in werking getreden. Op dit moment loopt een onderzoek naar de juistheid van de modellen voor jeugd en WMO en BUIG (uitkering van het Rijk voor de vergoeding van betaalde bijstandsuitkeringen).
Daarnaast blijven de ontwikkelingen van de algemene uitkering voor het sociale domein (nog steeds) onzeker vanwege veranderende inzichten over de aantallen, op basis waarvan de modellen de uitkering wordt berekend, en de uit te voeren taken.

BTW compensatiefonds
Een deel van het gemeentefonds is afgescheiden om gemeenten te compenseren voor de betaalde BTW. Uit dit BTW Compensatiefonds worden op basis van declaraties de werkelijke uitgaven BTW vergoed. Aan het fonds is een plafond gekoppeld.

Als het fonds niet volledig wordt aangesproken vloeien de middelen (overschot in het fonds)  terug naar het gemeentefonds en worden verdeeld onder de gemeenten en provincies. Dit verwachte overschot maakte, tot de meicirculaire 2018, structureel onderdeel uit van het gemeentefonds en was zodoende opgenomen in de begroting.
Vanaf nu wordt de ruimte onder het plafond pas in de septembercirculaire van het lopend jaar in het gemeentefonds begroot. De structurele doorwerking wordt daarbij niet meer meegenomen. De precieze informatie over de ontwikkelingen BCF ontbreekt daardoor, om toch een realistische begroting op te stellen is een inschatting gemaakt van dit verwachte bedrag.

De volgende uitgangspunten zijn gehanteerd bij de berekening van het te verwachten voordeel dat uit het BCF wordt verwacht.

• Realistisch begroten;
• het geschatte verbruik van het fonds groeit mee met de omvang van het fonds;
• de actuele omvang van het BCF;
• de prognose is gebaseerd op prognoses van afgelopen jaren (ervaring uit het verleden meenemen);
• de berekening wordt jaarlijks geactualiseerd met recente informatie uit de circulaires;
• het verbruik van het fonds is ingeschat op 92,5%.

Deze prognose is nu als algemene uitkering opgenomen in de begroting 2019.

Dit bedrag is onzeker vanwege twee factoren.

• De ontwikkelingen van de hoogte van de btw declaraties van alle gemeenten en
• de ontwikkelingen van de omvang en drempel in het BCF zijn moeilijk te voorspellen.

Op de lange termijn bestaat het risico dat het totaalbedrag aan btw declaraties het plafond overschrijdt. Dit houdt in dat via een korting op de algemene uitkering de btw kosten niet meer volledig aan de gemeenten worden vergoed.

In het collegebericht van week 26 Effect van de meicirculaire 2018 is over dit onderwerp een toelichting opgenomen.

Garanties / Borgstellingen / Achtervang borgstellingen

Hypotheken
De gemeente staat op basis van een oude regeling borg bij diverse banken voor hypothecaire leningen voor een bedrag van € 5,3 mln (per 31-12-2017).

Stijgende marktrente
Als de rente op de geld- en kapitaalmarkt zich ongunstig ontwikkelt ten opzichte van de percentages die in de begroting zijn opgenomen, moeten we rekening houden met extra rentelasten (zie ook de Paragraaf financiering). De ontwikkeling van de rente is moeilijk in te schatten. In 2017 was de rente historisch laag en is in 2018 een fractie gestegen. De kans dat dit risico zich voordoet is geschat op 50%.

Privacywetgeving
In de Wet Bescherming Persoonsgegevens is de verplichting tot het melden van zogenaamde datalekken opgenomen. Van een datalek is sprake wanneer er onbedoeld toegang is tot persoonsgegevens bij een organisatie of dat deze onbedoeld vrijkomen of worden vernietigd of gewijzigd. Een datalek moet worden gemeld bij de Autoriteit Persoonsgegevens. Tevens kan het zijn dat het datalek moet worden gemeld aan de betrokken personen.

De Autoriteit Persoonsgegevens kan (hoge) boetes opleggen in het geval een organisatie een datalek niet meldt. Een dergelijke boete kan eveneens opgelegd worden als de Autoriteit Persoonsgegevens vaststelt dat de organisatie nalatig is geweest in het beveiligen van de persoonsgegevens en dat daardoor het lek is ontstaan. In 2018 wordt de boetebevoegdheid van de Autoriteit Persoonsgegevens sterk uitgebreid door het van kracht worden van de Algemene Verordening Gegevensbescherming. Dit is een Europese verordening met directe werking. De Wet Bescherming Persoonsgegevens wordt dan buiten werking gesteld maar de meldplicht is ook onderdeel van de nieuwe verordening.

Invoering vennootschapsbelasting (Vpb)-plicht voor gemeenten
Met ingang van 1 januari 2016 is de vennootschapsbelasting (Vpb) ook voor overheidsbedrijven van toepassing. Voor de overheids(bedrijven) is de fiscale terminologie van toepassing en wordt gesproken over het ondernemingsbegrip en fiscale winst. Deze fiscale terminologie en definities wijken af van de BBV-regelgeving op basis waarvan de gemeente de begroting en jaarrekening opstelt. De vraag die centraal staat is welke (clustering van) activiteiten fiscaal gezien als “onderneming” worden aangemerkt. Daar waar activiteiten Vpb-plichtig zijn en sprake is van fiscale winst leidt dit tot een financieel effect.

Om te bepalen of en in welke mate deze wetgeving voor de gemeente Velsen leidt tot een extra financiële last moeten alle activiteiten van de gemeente worden getoetst aan het ondernemingsbegrip en moet een fiscaal dossier worden opgebouwd. Een eerste inventarisatie van de Vpb-plichtige activiteiten is gemaakt en kent een aantal onderwerpen met een mogelijk fiscaal risico, zoals het “grondbedrijf’. Deze analyse is door een fiscalist op hoofdlijnen getoetst, daaruit blijkt dat de gemeente Vpb-plichtige activiteiten heeft. De financiële omvang van deze activiteiten is echter niet materieel. De resultaten van de toets worden verder uitgewerkt en afgestemd met de Belastingdienst. Voor het indienen van de aangifte over 2016 is van de belastingdienst uitstel gekregen tot 1 oktober 2018.

Naast het financiële risico van het kostenverhogende effect van de Vpb brengt deze wet een administratieve operatie met zich mee die de nodige voorbereiding vergt. Risico’s hierbij zijn enerzijds de zorg dat de financiële administratie blijft voldoen aan de vereisten van het BBV en anderzijds dat de benodigde informatie voor de Vpb ontsloten kan worden.

Ontvlechting Uitgeest
Door Velsen zijn jarenlang diverse werkzaamheden uitgevoerd voor de gemeente Uitgeest. Het gaat hier om het heffen, innen en kwijtschelden van belastingen, bijhouden van basisregistraties zoals de Basisregistraties Adressen en Gebouwen (BAG), Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) en de basisregistratie Waarde Onroerende Zaken (WOZ), werkzaamheden ten behoeve van de decentralisaties (Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo en Jeugd) en beheer van de ICT-infrastructuur. De hiermee gemoeide kosten, zoals inzet van personeel en automatiseringskosten, werden jaarlijks in rekening gebracht bij Uitgeest. Vanaf 2018 worden deze werkzaamheden niet langer door Velsen uitgevoerd. Er is een overzicht gemaakt van de financiële en personele gevolgen. Deze worden meegenomen bij het opstellen van de begroting 2019 en verder. Met Uitgeest wordt nog overleg gevoerd over de afwikkeling van de frictiekosten die door het besluit van Uitgeest ontstaan zijn. Het hier beschreven risico gaat niet over de mogelijke risico’s bij het terugtreden van Uitgeest uit gemeenschappelijke regelingen in de regio.

Grondexploitaties

Het risico voor de grondexploitaties wordt jaarlijks berekend in de Meerjaren Prognose Grondexploitaties (MPG) ten tijde van het opstellen van de jaarstukken. Het risico is opgebouwd uit diverse projectrisico’s, vandaar de gedetailleerde kans en het gedetailleerde totaal risicobedrag. De risico's inzake de grondexploitatie zijn in totaal te kwantificeren op € 1,2 mln, zoals toegelicht in de paragraaf Grondbeleid. Dit bedrag is in zijn geheel afgedekt door de Algemene reserve grondbedrijf.

Asbest
Ondanks meerdere onderzoeken en inventarisaties blijft er een reële kans dat asbest wordt aangetroffen in gebouwen of in de openbare ruimte. In de begroting is geen rekening gehouden met de kosten van een eventuele sanering. Bij de sloop van de het voormalige schoolpand aan de Pieter Vermeulenstraat en de Kruisberg gymzaal aan de Wouwenkoplaan worden de kosten van de asbestsanering opgenomen in de sloop van het object. Op dit moment is er binnen het gemeentelijke gebouwenbestand nog één object waar het wenselijk is dat het nog aanwezige asbesthoudende materiaal wordt gesaneerd. Financiering  van de sloop vindt plaats vanuit het grondbeleid.