Het Beleidsplan jeugd 2018 - 2021 "Opgroeien in de IJmond” beschrijft wat Velsen doet voor haar jeugdigen: van vrijetijdsbesteding tot preventieve ondersteuning en specialistische jeugdhulp. De gemeente wil de samenwerking met partners verder versterken en toekomstbestendig maken op het gebied van onderwijs, welzijn en zorg. Er is veel aandacht voor vroegsignalering en preventie. Als er tóch specialistische ondersteuning nodig is, wordt dit zo snel mogelijk en passend ingezet. Het beleidsplan kwam tot stand in samenwerking met regionale partners en op basis van een online onderzoek onder jongeren uit deze regio.

In het beleidsplan staat opgenomen dat Velsen jaarlijks een uitvoeringsagenda maakt. In uitvoeringsagenda staat welke activiteiten de gemeente organiseert voor jeugdigen en hun ouders op het gebied van onder andere vrijetijdsbesteding, preventieve ondersteuning en specialistische jeugdhulp. Daar boven op worden vijf onderwerpen benoemd die dat jaar extra aandacht krijgen.

Onderwijsachterstandenbeleid

Het Onderwijsachterstandenbeleid betekent dat Velsen een dekkend aanbod heeft aan Voor- en vroegschoolse educatie (VVE). Het doel daarvan is het voorkomen van (taal-)achterstanden bij kinderen en hen mede daardoor een zo goed mogelijke startpositie te bieden binnen het onderwijs. Jonge kinderen met een risico op taalachterstand worden vroegtijdig gesignaleerd en krijgen een effectief voorschools aanbod.

Vanaf 2019 verandert het rijk de verdeling van de middelen voor het onderwijskansenbeleid onder scholen en gemeenten. Het budget dat Velsen ontvangt verdubbelt van € 0,8 miljoen naar € 1,6 mln, met een overgangstermijn van drie jaar. De extra middelen zijn onder andere bedoeld voor verruiming van het aanbod voorschoolse educatie van 10 uur naar 16 uur. De Stichting Welzijn biedt op dit moment al 12 uur per week aan. De verruiming van het aantal uur moet eind 2020 zijn gerealiseerd.

Kinderen die voor het eerst in Nederland zijn en de taal nog niet beheersen, kunnen de taal leren op de Internationale Taalklas. Het spreken en begrijpen van de Nederlandse taal vormt de basis voor hun integratie, sociale contacten en schoolloopbaan. Kinderen blijven gemiddeld 40 weken op de ITK en stromen daarna naar het regulier basis- of voortgezet onderwijs.

Opvoed- en gezinsondersteuning bij lichte opvoedvragen

Home-Start geeft ondersteuning, vriendschappelijk contact en praktische hulp aan gezinnen met jonge kinderen met lichte opvoedvragen. Dit houdt in dat één van de 20 vrijwilliger van Homestart het gezin een dagdeel per week bezoekt. De vrijwilligers worden getraind en begeleid door een betaalde coördinator. In Velsen worden jaarlijks 20 tot 25 gezinnen ondersteund.

Preventieve trainingen voor de jeugd

Voor kinderen die moeite hebben met sociaal vaardigheden en voor kinderen die thuis te maken hebben met een (echt)scheidingssituatie, biedt Velsen groepstrainingen. De kinderen leren onder andere hoe om te gaan met emoties en hoe zij hun weerbaarheid en zelfvertrouwen kunnen vergroten. Mogelijk wordt het trainingsaanbod in 2019 verder uitbreid. Dit wordt dan bekostigd uit het beschikbare budget voor preventief jeugdbeleid en het innovatiebudget.

Jeugdmaatschappelijk werk

Velsen biedt preventieve ondersteuning aan jeugdigen. De individuele ondersteuning richt zich op allerlei thema's, zoals pesten, assertiviteit, faalangst en omgaan met een ingrijpende gebeurtenis. De aanmeldingen  voor ondersteuning van een jeugdmaatschappelijk werker loopt bijvoorbeeld via school, leerplicht, het CJG, de praktijkondersteuner of de jeugdige zelf. Als er meer ondersteuning nodig is, wordt samengewerkt met (en indien nodig doorverwezen naar) partners zoals het CJG, GGD of sociaal wijkteam. Onderdeel van het jeugdmaatschappelijk werk is bieden van ondersteuning aan jongeren tussen de 16 en 25 jaar bij het zoeken naar passend werk. De jongeren werken aan kennis en vaardigheden die hen helpen bij het krijgen en houden van werk.

Jeugdteam met vaste bezetting op school

Elke school voor primair en voortgezet onderwijs heeft een jeugdteam met vaste bezetting. Het bestaat uit een CJG-coach, een jeugdmaatschappelijk werker van Socius en een jeugdarts/-verpleegkundige van de GGD. Het doel ervan is dat problemen zo vroeg mogelijk worden gesignaleerd en opgepakt om erger te voorkomen. In overleg met het kind en de ouders én afhankelijk van de hulpvraag bepaalt het jeugdteam welke deskundigheid wordt ingezet.

Passend onderwijs in regionaal overleg met de gemeente

Passend onderwijs betekent dat alle scholen een zorgplicht hebben en dat zij ervoor verantwoordelijk zijn alle leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben een goede onderwijsplek te bieden. De reguliere en speciale scholen in Velsen werken samen in regionale samenwerkingsverbanden in de IJmond  en Zuid-Kennemerland. Met hen voert de gemeente Op Overeenstemmingsgericht Overleg (OOGO) over de plannen voor onderwijs en jeugdhulp en andere gemeenschappelijke thema's zoals het toezicht op de naleving van de leerplicht, het leerlingenvervoer, de onderwijshuisvesting en het achterstandenbeleid.

Toezicht op naleving van de Leerplichtwet

Verzuim of dreigend verzuim is vaak een signaal voor dieperliggende problematiek. De leerplichtambtenaren zoeken in de eerste plaats naar oplossingen om het verzuim te stoppen, pas in tweede instantie gaat het om handhaven. De leerplichtambtenaren werken nauw samen met de scholen, jeugdhulpverleningsinstanties, politie en het Openbaar Ministerie. Een belangrijk punt van aandacht is het behalen van een startkwalificatie is een belangrijk punt van aandacht. In de samenwerkingsregio voor de leer- en kwalificatieplicht Midden- en Zuid-Kennemerland wordt vooral gewerkt aan vermindering van het aantal voortijdige schoolverlaters. De gemeente Velsen zet hiervoor een leerplichtambtenaar in die zich specifiek richt op de kwalificatieplicht in het MBO.

Leren in een inspirerende omgeving

Telstar Thuis in de Wijk organiseert Playing for succes. Dit programma is bedoeld voor leerlingen uit de bovenbouw van de basisschool en vmbo-leerlingen uit de brugklas. Het zijn leerlingen die een achterstand hebben opgelopen op school en een steuntje in de rug kunnen gebruiken. In een inspirerende omgeving  zoals het Telstar Stadion ontmoeten leerlingen de voetbalspelers en werken zij aan het verbeteren van hun leerprestaties en het vergroten van hun zelfvertrouwen. Het doel is de leerlingen te laten ervaren dat leren ook leuk kan zijn.  Jaarlijks doen ongeveer 150 tot 200 leerlingen uit IJmond mee aan Playing for Succes. Het programma duurt ongeveer 10 weken.

Ondersteuning bij de overstap van basisschool naar het voortgezet onderwijs

Leerlingen uit groep 8 die moeite hebben met de overstap van het primair- naar het voortgezet onderwijs kunnen ondersteuning krijgen van een vrijwilliger van School ’s cool. Jaarlijks doen ongeveer 30-40 leerlingen uit Velsen mee aan School ’s cool. De begeleiding van een thuismentor duurt ongeveer 1,5 jaar. School 's cool wordt georganiseerd vanuit Telstar Thuis in de Wijk.